Wat is een pigmentstoornis?
In de huid zitten cellen die pigment aanmaken. Pigment zorgt ervoor dat de huid en haren een kleur hebben. Deze cellen kunnen te veel of te weinig pigment aanmaken, waardoor er bijvoorbeeld donkere vlekken of lichte vlekken ontstaan. Er bestaan veel verschillende soorten pigmentstoornissen. Voorbeelden zijn:
- Ouderdomsvlekken. Ouderdomsvlekken ontstaan bij oudere mensen. Vooral bij ouderen met een lichte huid. Ouderdomsvlekken is een huidafwijking waar er pigmentvlekken ontstaan in de huid.
- Zwangerschapsmasker. Door zwangerschapshormonen kunnen er donkere vlekken in het gezicht of de hals ontstaan. Deze verdwijnen vaak langzaam na de bevalling, maar kunnen ook blijvend zijn. Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om de huid goed te beschermen en zoveel mogelijk uit de zon te blijven.
- Hypo- of hyperpigmentatie. Hierbij maakt de huid te veel of te weinig pigment aan. Dit ontstaat vaak door een ontsteking in de huid, zoals bij acne of eczeem. In de meeste gevallen herstelt de huid zichzelf langzaam, maar dit kan een lang duren.
- Vitiligo. Hierbij verliest de huid en het haar het pigment, waardoor er witte plekken ontstaan die verschillen van vorm en grootte.
- Moedervlekken. Bijna iedereen heeft moedervlekken en vaak zijn ze goedaardig. Ze kunnen soms kwaadaardig worden waardoor er huidkanker ontstaat.
Welke klachten heb ik bij een pigmentstoornis?
Afhankelijk van de soort pigmentstoornis, kunt u klachten krijgen.
U kunt ouderdomsvlekken herkennen doordat zij overal op het lichaam kunnen voorkomen. Veelvoorkomende plekken zijn de handen, de nek, het gezicht, de onderarmen en onderbenen. De vlekken worden een paar millimeter tot ongeveer 2 centimeter groot. Vaak zijn het meerdere vlekjes bij elkaar en kunnen ze in elkaar overlopen. De vlekken kunnen allerlei vormen aannemen en de kleur kan wisselen van lichtbruin naar bijna zwart. De vlekjes blijven zichtbaar en verdwijnen niet zodra er minder zon schijnt. Wel kunnen ze iets lichter van kleur worden na een aantal jaar.
Zwangerschapsmasker is te herkennen aan donkere vlekken in het gezicht of hals. Bij vrouwen met een donkere huid zijn deze vlekken donkerder of juist lichter. Ze verdwijnen vaak geleidelijk na de bevalling.
Bij hypo- of hyperpigmentatie heeft u last van donkere vlekken of lichte vlekken op de huid en in het haar.
Vitiligo is te herkennen aan witte huidplekken die verschillen van vorm en grootte. De haren die in deze plekken groeien zijn vaak ook wit.
Moedervlekken kunnen geen kwaad en geven over het algemeen geen klachten. U kunt er veel krijgen, maar er voor de rest geen last van hebben. In een enkel geval kan er een afwijkende moedervlek ontstaan wat een voorteken kan zijn van huidkanker.
Wat kan ik zelf doen bij een pigmentstoornis?
Er is geen medicijn tegen pigmentstoornissen. U kunt er wel voor zorgen dat u minder kans heeft op kwaadaardige vlekken. Dit kunt u doen door:
- Niet teveel te zonnen.
- De huid goed te beschermen tegen de zon. Zorg ervoor dat u in de schaduw zit of een hoed draagt. Zo nodig kunt u ook bedekkende kleding dragen. Smeer u een aantal keer per dag goed in met een hoge factor zonnebrand en voorkom dat u te lang en te veel in de zon zit.
- De zonnebank te vermijden of hier niet te vaak onder te liggen.
- Uw moedervlekken en huid met regelmaat te controleren. Zeker als u wat ouder bent en nieuwe moedervlekken ontdekt.
Controleer uzelf vier keer per jaar op vlekjes, plekjes of bultjes. Mocht dit zelf niet lukken, vraag dan of iemand anders u kan helpen. Let bij deze controle op:
- Kleurverandering.
- Vormverandering.
- Een rode huid rondom de vlek of plek.
- Jeukende of bloedende plekken.
- Plekken die makkelijk open gaan.
- Zweertjes of korsten.
- Wondjes en zweren die niet genezen.
Wanneer moet ik naar de dokter bij een pigmentstoornis?
Neem contact op met uw huisarts als:
- De moedervlek geen onafgebroken kleur of vorm heeft. Zo kan de kleur van de vlek verschillen en de vorm kan niet duidelijk afgegrensd zijn. U moet meteen contact opnemen als de vlekken kleuren als blauw, rood, wit of zwart bevatten.
- De moedervlek 6 millimeter of groter is.
- De moedervlek ineens veranderd van vorm, dikte, grote en kleur.
- U een moedervlek heeft die jeukt.
- U een moedervlek heeft die bloed.
- Er zweertjes en korstjes op uw moedervlek komen.
- U heeft een plekje die verandert van kleur.
- U heeft een plekje die verandert van vorm.
- U heeft een plekje die rood omcirkeld is door uw rode huid.
- U heeft een plekje die jeukt of bloedt.
- U heeft een plekje die makkelijk opengaat.