In het kort
De overgang gebeurt wanneer een vrouw van vruchtbaar naar onvruchtbaar gaat. De hormonen gaan schommelen en hierdoor kunt u fysieke en mentale verschijnselen ervaren. Als u overgangsklachten heeft, zullen deze binnen vijf jaar na uw laatste ongesteldheid verminderen.
Wat is de overgang?
De overgang gebeurt wanneer een vrouw van vruchtbaar naar onvruchtbaar gaat. Het lichaam verandert doordat de eierstokken minder oestrogeen en progesteron produceren. Dit zijn hormonen die dus erg gaan schommelen. Hierdoor kun je fysieke en mentale verschijnselen ervaren. Tijdens de overgang wordt de afgifte van eicellen geremd en wordt de menstruatie eerst onregelmatig, waarna het uiteindelijk volledig verdwijnt. De menopauze is de laatste menstruatie. De overgang bestaat uit 4 fasen:
- Premenopauze: dit is de fase voorafgaand aan de menopauze, waarin de hormoonhuishouding verandert. De ene vrouw merkt er niks van terwijl andere vrouwen meer klachten ervaren.
- Perimenopauze: dit is de fase rondom de menopauze. Tijdens deze fase wordt de menstruatie steeds onregelmatiger en worden de meeste klachten ervaren.
- Menopauze: dit is de fase waarin de laatste menstruatie voorkomt. Voor elke vrouw is dit op een andere leeftijd, maar meestal rond het vijftigste levensjaar.
- Postmenopauze: dit is de fase na de menopauze. De laatste menstruatie is nu geweest, maar u ervaart nog steeds overgangsklachten.
Welke klachten heb ik bij de overgang?
Elke vrouw ervaart de klachten anders. De klachten kunnen ingedeeld worden per fase:
- Tijdens de premenopauze ervaart u klachten zoals:
- Een rode, droge, jeukende of geïrriteerde huid in en rond de vagina
- Pijn tijdens het vrijen
- Moeite met helder nadenken
- Concentratieproblemen
- Stemmingswisselingen
- Tijdens de perimenopauze ervaart u klachten zoals:
- Opvliegers (dit herkent u aan dat u het heel warm krijgt, veel gaat zweten en een erg rood hoofd krijgt)
- Zweten in de nacht
- Gewichtstoename
- Jeuk, irritatie of droogheid in de vagina
- Tijdens de menopauze ervaart u klachten zoals:
- Opvliegers
- Zweten in de nacht
- Verlaagd libido
- Droge huid
- Spier- en gewrichtsklachten
- Urineverlies
- Droge vagina
- Tijdens de postmenopauze ervaart u klachten zoals:
- Doorbraakbloedingen
- Droge huid
- Droge vagina
- Haaruitval
- Gewichtstoename
- Spier- en gewrichtsklachten
Wat kan ik zelf doen bij de overgang?
Als u overgangsklachten heeft, zullen deze binnen vijf jaar na uw laatste ongesteldheid verminderen. Ook is de kans om zwanger te worden na uw overgang nog steeds aanwezig. De overgang is officieel voorbij als u een jaar lang geen menstruatie meer heeft gehad. Omdat het niet te zien is of u al uit de overgang bent, is het nog steeds nodig om voorbehoedsmiddelen te gebruiken. U kunt de volgende dingen zelf doen om uw klachten te verminderen:
- Eet gezond en zorg dat u voldoende ijzer binnenkrijgt, dat kunt u halen uit vlees, vis, gevogelte, noten, peulvruchten en groente
- Houd een goed slaapritme aan, zorg dat u genoeg uren slaapt en op tijd naar bed gaat
- Blijf bewegen. Een halfuur per dag actief bezig zijn, is al voldoende.
- Als u veel last heeft van opvliegers, zorg er dan voor dat u kleding draagt die zweet goed opneemt. Roken kan ervoor zorgen dat u meer last krijgt van opvliegers, dus stop met roken. Ook alcohol en warme dranken kunnen opvliegers verergeren.
- Als u last heeft van klachten aan uw vagina, smeer dan een verzachtende zalf op de ingang van uw vagina
Als u last heeft van veel bloedverlies, kunt u een ontstekingsremmende pijnstiller nemen. Voorbeelden zijn naproxen, ibuprofen of diclofenac. Deze pijnstillers gaan wel vaak samen met bijwerkingen zoals maagklachten.
Wanneer moet ik naar de dokter bij de overgang?
Neem contact op met uw huisarts als:
- U bloedverlies heeft meer dan één jaar na de laatste ongesteldheid
- Uw afscheiding roze of bruin kleurt
- Uw klachten verergeren
- U klachten ervaart die ook kunnen komen door trombose, borstkanker of baarmoederkanker